Έχει καθιερωθεί  η 14 Μαρτίου σαν παγκόσμια ημέρα της σταθεράς π. Ο αριθμός π (pi) είναι προσεγγιστικά ο αριθμός 3,14 ενώ  σε αυστηρή μαθηματική γλώσσα είναι το πηλίκο της διαίρεσης του μήκους  οποιουδήποτε κύκλου  με τη διάμετρο του. Οι παλαιότερες γραπτές μαρτυρίες  για τον αριθμό π βρίσκονται στην Αίγυπτο και τη Βαβυλώνα, και έχουν σφάλμα  1%. Στην Αίγυπτο, ο Πάπυρος Rhind , χρονολογείται γύρω στο 1650 π.Χ., αλλά έχει αντιγραφεί από ένα έγγραφο που χρονολογείται το 1850 π.Χ. έχει ένα τύπο που θεωρεί ότι ο αριθμός  π είναι ίσος με 3.1605 . Ο πρώτος καταγεγραμμένος αλγόριθμος για τον αυστηρό υπολογισμό της τιμής του αριθμού  π ήταν μια γεωμετρική προσέγγιση, με τη χρήση πολυγώνων, που, επεξεργάσθηκε γύρω στο 250 π.Χ. ο Έλληνας μαθηματικός Αρχιμήδης. Αυτός ο αλγόριθμος παρέμεινε για πάνω  από 1000 χρόνια, και ως εκ τούτου το π μερικές φορές αναφέρεται ως η “σταθερά του Αρχιμήδη”.

Ο π είναι ένας άρρητος αριθμός, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να εκφραστεί ακριβώς  με τη μορφή κλάσματος δύο ακεραίων δηλ  ίσος με το κλάσμα 22/7.Εχει άπειρα…. δεκαδικά ψηφία.

Η ανακάλυψη των υπολογιστών στα μέσα του 20ου αιώνα έδωσε τη δυνατότητα  να βρεθούν όσο γίνεται περισσότερα δεκαδικά  ψηφία του π. Το 2011 με τη χρήση υπερ-υπολογιστών βρέθηκαν 10 τρισεκατομμύρια ….δεκαδικά ψηφία το από τους Alexander Yee και Shigeru Kondo. Ας κρατήσουμε σαν Έλληνες το γεγονός ότι ο Αρχιμήδης πρώτος χρησιμοποίησε πρώτος ένα  αυστηρό μαθηματική τρόπο για τον υπολογισμό του αριθμού π. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι  ,Βαβυλώνιοι είχαν εμπειρικά προσεγγίσει τον αριθμό π και μάλλον δεν είχαν αναγνωρίσει ότι είναι μια σταθερά της φύσης. Στον Πλάτωνα αποδίδεται  η φράση:  Αεί ο Θεός ο Μέγας γεωμετρεί  η οποία χρησιμοποιήθηκε ,άγνωστο από ποιον, σαν μνημονικός κανόνας για την απομνημόνευση των αρχικών ψηφίων δηλ κάνουμε  αντιστοίχιση  των 6 αρχικών ψηφίων    του  π=3,14159 με το πλήθος των γραμμάτων της φράσης του Πλάτωνα. Ο μέγας αυτός φιλόσοφος  εραστής των  μαθηματικών είχε  γράψει στην είσοδο της ακαδημίας του: «Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω μου την στέγην» θέλοντας να τονίσει  τη σημασία της Γεωμετρίας στην εκπαίδευση, ο ίδιος ο φιλόσοφος είχε πει ότι  το σύμπαν  είναι επιστολή του θεού στην ανθρωπότητα γραμμένη με μαθηματικούς χαρακτήρες ,προβλέποντας  αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ότι το σύμπαν κυβερνούν νόμοι οι οποίοι γράφονται με μαθηματικά σύμβολα!

Στη εικόνα πίνακας του Domenico Fetti που ζωγράφισε  το 1620 και δείχνει  τον Αρχιμήδη. 

Χρήστος Αγορίτσας

Αντιπρόεδρος της ΕΜΕ Λάρισας

Μαθηματικός 

 

Tags: